کنتاکتور چیست

در این مقاله از مجله ی دماپویا به بررسی اینکه کنتاکتور چیست و چه کاربردی دارد می پردازیم . در استفاده از هر نوع سیستمی اولین موضوع حائز اهمیت میزان مصرف انرِژی می باشد و با در نظر داشتن این موضوع ابزار و وسایل مختلفی ساخته شده که هرکدام به نوعی قابلیت کنترل مصرف انرژی را دارند درواقع باید گفت میزان مصرف را به حداقل میرسانند وطبیعتا در این صورت بازدهی دستگاه به بالاترین حد میرسد. برهمین مبنا در تاسیسات ساختمان ازابزار و دیگر تجهیزات استفاده می شود که هریک عملکرد مختص به خود را دارا می باشند .البته عملکرد بسیاری از سیستم ها و تجهیزات صنعتی و یا خانگی به انرژی الکتریکی وابسته بوده و فقط با جریان برق قادر به انجام کارمیباشند . پس با این حجم استفاده باید به میزان مصرف هم توجه داشت ودر همین مرحله به اهمیت ، لزوم و کاربرد کنتاکتور در سیستم به عنوان نقش یک ابزار گسترده پی خواهیم برد. که ما در ادامه ی مطالب این مقاله به بررسی کنتاکتور ، اجزای تشکیل دهنده و ویژگی های آن پرداخته ایم .

اگر بخواهیم تعریفی کامل از کاربرد کنتاکتور و ویژگی های آن داشته باشیم باید ابتدا نگاهی به ساختار ودلیل اهمیت این قطعه در سیستم  بیاندازیم . همانطور که گفته شد کنتاکتور( contactor) به عنوان یک سوئیچ یا رله ی کنترل شده ی الکتریکی می باشد .رله به عنوان بخشی از کنتاکتور است که در روی آن قرار گرفته تا در هنگامی که جریان برق بیش از حد مجاز باشد یا یا ولتاژ ورودی سه فازبه دوفازتبدیل شود در اینجا رله ی حرارتی از آسیب به قطعه جلوگیری می کند. نقش اصلی کنتاکتورقطع و وصل کردن جریان خروجی به وسیله ی کنترل جریان ورودی است . به زبان ساده ترکاربرد کنتاکتور در یک سیستم این است که با وجود آن دیگر نیازی نیست جریان برق را دستی قطع و وصل کنیم بنابراین باید گفت کنتاکتور ها کلید الکترومغناطیسی ای هستندکه در زمانی که یک جریان کوچک وارد آن ها شود کلید داخلی خودرا در حالت روشن قرار می دهند و با قطع این جریان ورودی به سیستم کنتاکتور نیز قطع می گردد و کلید را در حالت خاموش نگه می دارد. به طور عمده کنتاکتور قدرت پایین تری نسبت به مدار کلید زده شده دارد و توسط یک مدار کنترل می گردد.

مقاله مرتبط : پمپ کارواش چیست

کنتاکتور و کاربرد آن

در ادامه ی بررسی کاربرد کنتاکتور و کارایی آن بهتر است نگاهی هم به نحوه ی عملکرد آن بیاندازیم . موارد استفاده از کنتاکتور به طور معمول در سیستم هایی است که جریان برق مرتبادر آن قطع و وصل یعنی مدارمرتبا درحال خاموش و روشن شدن باشد پس باتوجه به این موضوع بهتر است بگوییم ازنظرساختاری کاربرد کنتاکتور شبیه به رله ها میباشد با این تفاوت اینکه محل قرار گیری رله در مدارفرمان و کنتاکتوردر مدار قدرت یا plc قرار می گیرد.یا به عنوان دیگر رله برای تقویت جریان خروجی تجهیزات وکنتاکتورهادرجهت تقویت سیگنال های خروجی به کاربرده می شوند. رله درکنترل سیستم های تغذیه کننده ازجمله الکتورموتورها، مدارهای روشنایی، گرم کن های الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرند، به همین منظور این قطعه به عنوان نوعی واسطه هم کارایی دارند . از نمونه تجهیزاتی که ازکاربرد کنتاکتوراستفاده می کنند میتوان به پمپ آب، در تابلوهای برق صنعتی، ساختمان های اداری، تجاری اشاره نمود .

برای آشنایی بیشتر با کاربرد کنتاکتور بهتر است از نظر ساختاری نیز این قطعه را مورد بررسی قرار قرار داد .ساختار کنتاکتورمتشکل از دو هسته ی ثابت و متحرک می باشد که در بین دوهسته ی فنری قرار می گیرد تا در زمان اتصال به برق درون سیم پیچی هسته ی ثابت جریان مغناطیسی ایجاد شده به علاوه ی هسته ی متحرک را به سمت خود می کشد ودر زمان قطع برق نیز بواسطه ی فنر به شکل اولیه خود برمی گردد. اما اجزای اصلی این قطعه از 3 بخش اصلی محفظه ، بوبین و تیغه بوجود آمده و ما در ادامه ی مطالب به معرفی نقش هریک از این قطعات در کنتاکتور می پردازیم.

تیغه : عملکرد کنتاکتوربا وجود این قطعه شکل می گیرد این قطعه به دوبخش قدرت و فرمان تقسیم می شوند که بخش قدرت وظیفه ی هدایت جریان الکتریکی را دارد به این شکل که بعد از هربار تحریک شدن بوبین وارد عمل می شود اما در رابطه با تیغه ی فرمان همانطور که از نامش پیداست در مدار فرمان قرار می گیرد که به دو صورت نرمالی و بسته جهت کاربرد کنتاکتور روی بدنه ی آن قرار گرفته اند.

بوبین : این بخش از کنتاکتور یک هسته مغناطیسی سیم پیچی شده است، که نیروی مورد نیاز برای اتصال فیزیکی کنتاکتور به سیستم را با رساناهای الکتریسیته تامین می کند .

محفظه : جهت حفاظت از بخش های رسانا که حامل جریان برق میباشند باید از یک پوشش مناسب استفاده شود که کارایی پمپ را هم دچاراخلال و خطر نکند .محفظه ها با دارا بودن جنس عایقی و محکم در برابر حرارت و جریان الکتریکی مقاومت کافی را دارند .

مزایای استفاده از کنتاکتور

• امکان کنترل از راه دور

• سرعت بخشیدن به قطع و وصل کلید

• افزایش عمر و کاهش استهلاک در سیستم

• افزایش ایمنی و جلوگیری از وصل ناگهانی برق دستگاه