در این مقاله از مجله دماپویا به این موضوع می پردازیم که گاز مبرد R410 و R32 چه فرقی با هم دارند؟ گاز مبرد یا Refrigerant از اجزای مهم به کار رفته در سیستم تهویه مطبوع می باشد که سرمایش را فراهم می سازد. نحوه عملکرد ماده مبرد به این صورت است که حرارت و گرمای محیط را با تغییر فاز جذب می کند و در نهایت با دمایی خنک شده به چرخه تبرید وارد می کند. از مبرد در انواع صنایع مختلف استفاده می شود تا بتوان به وسیله آن دمای محیط را کاهش داد و آسایش و رفاه را تامین کرد. مبردهایی که به صورت رایج مورد استفاده قرار می گیرند عبارت اند از هیدروکربن های غیرهالوژنی، آمونیاک، دی اکسید و گوگرد. علاوه بر کولر گازی ها در صنایع یخچال سازی هم از این گاز استفاده می شود.
در گذشته آمونیاک مبرد بسیار رایجی بود که در انواع صنایع سرمایشی و یخچال ها به کار می رفت. امروزه این گاز منسوخ شده است زیرا عوارض و خطرات زیادی داشت. برای جایگزینی آن امروزه از گارهای فریونی استفاده می شود. این سری از گازها با ترکیبات آلی متفاوتی تولید می شود. این سری از گازها در دو نوع بسیار رایج وجود دارند که به آن ها R410 و R32 گفته می شود. در ادامه به فرق های گاز R410 و R32 می پردازیم.
برای تامین سرمایش توسط سیستم های برودتی نمی توان هر گاز مبردی را مورد استفاده قرار داد. این مبرد بایستی ویژگی های خاصی داشته باشد. لازم به ذکر است که خاصیت این گازها این است که در آب حل نمی شوند و قادر اند در واکنش های شیمیایی تا مرز استراتوسفر حرکت کنند. بر اساس فاکتورهای مختلفی این گازها دسته بندی می شوند که از جمله آنان می توان به تاثیر زیست محیطی مبرد، ساختار شیمیایی و کاربرد آن نام برد. گاز R410 و R32 هر دو از خانواده هیدروفلروکربن ها می باشند. حال به تفاوت گاز مبرد R410 و R32 خواهیم پرداخت.
تفاوت گاز R32 با R410
کاربرد گاز مبرد در سیستم کولر گازی تامین هوای خنک می باشد. اساس کار آن ها با ترکیبات آلی در سیکل تبرید، انجام می گیرد تا هوای خنک فراهم شود. زمانی که کاربر کولر را روشن می کند، این فرایند توسط کمپرسور گاز مبرد درون محفظه انجام می شود. سپس گاز متراکم شده با فشار بالایی از طریق لوله های مسی به اواپراتور می رسد. طی این عملیات مبرد گرمای محیط را می گیرد و به گاز مایعی تبدیل می شود که فشار کمتری دارد و خنک شده است. پس از طی این مراحل، به وسیله فن به کار رفته در دستگاه هوای خنک ایجاد شده به فضای محیط هدایت می شود و دمای آن را کاهش می دهد. این چرخه مرتبا تکرار می شود تا محیط به درجه دلخواه کاربران برسد. مبرد R410 و R32 از گازهای رایج مورد استفاده اند که شباهت هایی با هم دارند. از دیگر شباهت های این دو آن است که به یک گروه تعلق دارند و ODP یکسانی دارند. حال به تفاوت های گاز مبرد R410 و R32 خواهیم پرداخت.
مبرد R32
به گاز r32 دیفلوئورومتان نیز گفته می شود که آلی آن شبیه به R410 است. این گاز دارای ODP است که خاصیت آن این است که به محیط زیست آسیبی نمی رساند. در واقع این مدل مبردها موجب ضرر به لایه اوزون نمی شود. ناگفته نماند که مجهز به GWP 675 است. از مزیت دیگر آن این است که عملکرد قابل توجهی از نظر انتقال حرارت و افت فشار دارد. برای بررسی فرق های گاز مبرد R410 و مبرد R32 باید بدانیم که مدل R32 درجه A2 و جزو ترکیباتی است که قابل اشتعال اند؛ پیشنهاد کارشناسان دماپویا این است که از این گاز برای سیستم هایی استفاده شود که حرارت را انتقال می دهند و مبرد کمی دارند. این گاز کاربرد گسترده ای در ژاپن، هند و چین دارد و در انواع دستگاه ها و سیستم های تهویه مطبوع به کار می رود.
مبرد R410
مبرد R410 توسط یک شرکت آمریکایی در سال 1991 میلادی اختراع شد. هدف برای ساخت این مبرد آن بود که آن را جایگزین دیگر مبردها کنند. به این دلیل که ویژگی اساسی R410 این است که اثر مخربی برای محیط زیست ندارد. به همین جهت مورد توجه جدی از سوی دوستداران محیط زیست قرار دارد. در سال های اخیر نیز اغلب سازنده های کولر گازی از این مبرد در طراحی اسپلیت استفاده می کنند. . بر خلاف مبردهای هالوکلان، این نوع مبرد حاوی کلر و یا برم نبوده و در واقع حاوی فلوئر می باشد. از ویژگی های دیگر این گاز آن است که با فشار بیشتری عمل می کند و همچنین از پتانسیل گرمایش جهانی بالاتر از 1810 برخوردار است. عملیات پر کردن آن نسبتا ساده و بدون نشتی انجام می شود که به دلیل آن است که نقطه جوش ثابتی دارند. در نتیجه سازگاری آن با محیط زیست، مصرف برق کمتری هم نیاز دارند. در ادامه تفاوت های مهم گاز مبرد R410 و R32 را مورد بررسی قرار خواهیم داد. همچنین از آن ها در داکت اسپلیت نیز استفاده می شود.
برای مقایسه گاز R410 و R32 تفاوت ها و شباهت های آنان را مورد بررسی قرار دادیم. همانطور که گفته شد، مبرد R32 دارای دمای بحرانی کمتری نسبت به R410 است. به همین خاطر ضریب عملکرد کمتری هم در پی خواهد داشت. علاوه بر آن لازم به ذکر است که مبرد R32 نسبت به R410 متراکم تر می باشد و به این دلیل مقدار آن به ازای هر بار کمتر خواهد بود. مبرد R410 نیاز به فشار کمتری نسبت به R32 برای متراکم شدن دارد. همچنین در این زمینه باید اضافه کرد که گاز R410 از VCP بالایی برخوردار است و به لوله های مبرد با سایز بزرگتری احتیاج دارد. در رابطه با مدل R410 می توان این طور جمع بندی کرد که با محیط زیست سازگار می باشد. با توجه به این خاصیت می تواند مورد استقبال بیشتری قرار بگیرد و جایگزین منتخب مدل های گوناگون می شود. تنها باید دقت داشت که خاصیت اشتعال پذیری دارد. با توجه به آنچه گفته شد می توان ادعا کرد که گاز R32 برتری های قابل توجه و بارزی نسبت به R410 دارد، و به دلیل اینکه گاز تک جزئی می باشد از لحاظ بازیافت راحت تر است.
