تفاوت دیگ چدنی و فولادی یکی از چالش هایی است که افراد در هنگام خرید با آن مواجه هستند. برای ساخت بویلر در موتورخانه از دیگ های بخار چدنی و فولادی استفاده می کنند. هرکدام از این دیگ ها دارای ویژگی های خاص خود هستند. در رابطه با تفاوت دیگ چدنی و فولادی باید گفت موتورخانه ها در واقع محلی برای قرارگیری تجهیزات و سیستم های تأمین کننده گرمایش ساختمان به شمار می آیند. یکی دیگر از تجهیزات مهم که نقش اساسی در تأمین آبگرم مورد نیاز مدار گرمایشی را به عهده دارد دیگ آبگرم است. در حقیقت دیگ آبگرم مخزن تحت فشاری است که در آن آب و آتش با یکدیگر در تبادل اند. با توجه به نیاز و نوع سیستم گرمایشی ساختمان دیگ آبگرم در جنس های چدن و فولاد موجود است که هر کدام دارای ساختار متفاوت هستند.
بدنه دیگ چدنی از جنس چدن است. ساختار این مدل دیگ آبگرم به این صورت بوده که از کنار هم قرارگرفتن پره های چدنی شکل گرفته اند. فضای بین این پره ها خالی بوده و شعله مشعل بین فضای خالی در جریان است و به آب درون محفظه گرما منتقل می کند. در این صورت آبگرم موردنیاز مدار گرمایشی تأمین می گردد. به جهت افزایش راندمان و بازدهی دیگ چدنی، در محیط پره های چدنی مجراهای خاصی در نظر گرفته شده که گازهای حاصل از احتراق از آنها عبور می کنند. همچنین گرمای مضاعفی به آب داخل محفظه منتقل می کند و از کاهش هدررفت انرژی ممانعت به عمل می آورد. مدل چدنی دارای ظرفیت مشخصی بوده و به طور معمول توانایی کارکرد و عملکرد در فشارهای پایین و حداکثر 5 بار را دارد.
استفاده از این نوع دیگ در مصارف خانگی و صنعتی کوچک برای تأمین آبگرم توصیه می گردد. نحوه قرارگیری دیگ چدنی به این صورت است که یک پره در جلو، یک پره در عقب دیگ و همچنین تعدادی پره بین آنها قرار می گیرد. همین طور می توان گفت پره عقب و جلو با پره های وسط تفاوت دارند، اما پره های وسط دارای ابعاد و اندازه های یکسانی هستند. پس میتوان گفت جنس آلیاژ بدنه دیگ می تواند تفاوت بین دیگ چدنی و فولادی باشد. در حال حاضر شرکت های مختلفی در زمینه طراحی و تولید دیگ های چدنی فعالیت دارند و برندهای متعددی در بازار موجود است. دیگ شوفاژکار یکی از پرفروش ترین و پرکاربردترین نوع دیگ های موجود در بازار است که می توان با اطمینان خاطر و متناسب با نیاز این سری از تجهیزات حرارتی را انتخاب و خریداری نمود.
دیگ فولادی
دیگ فولادی یکی از مدل های پرکاربرد دیگ آبگرم است که دارای بدنه ای از جنس فولاد بوده و در کارخانه به صورت یکپارچه از ورق های فولادی تهیه و ساخته شده است. به طور معمول این دیگ توانایی کارکرد و عملکرد در فشار و حجم بیشتری را دارد؛ بنابراین در زمینه های صنعتی می توان از این مدل استفاده کرد. به طورکلی دیگ فولادی با موقعیت نصب افقی و عمودی و در ظرفیت های متناسب با نیاز مشتریان تولید و ارائه می شود.
این مدل در دو نوع لوله آتشی و آبی که هردو دارای بدنه و لوله های از جنس فولاد هستند، ساخته می شوند. تنها فرق بین این دو لوله مسیر عبور آب و یا شعله مشعل است. در نوع لوله آتشی که به آن فایر تیوب نیز می گویند، بین لوله های دیگ شعله و مخزن، آب قرار می گیرد و به این تربیت آب دمای موردنیاز را به دست می آورد. در لوله آبی برعکس همین روند اتفاق می افتد، یعنی بین لوله آب و در مخزن آتش قرار دارد. هر بار که شعله طول لوله را طی می کند، پاس نامیده می شود. دیگ های فولادی صرف نظر از ظرفیت آنها در مدل های تک پاس، دوپاس، سه پاس و دیگ فولادی برگشتی تهیه و در بازار موجود است. به طور کلی تفاوت دیگ چدنی و فولادی به خاطر نوع ساخت و آلیاژ به کار رفته در آنها است.
مزایای دیگ چدنی
دیگ ها از اجزای مهم در موتورخانه و در تأسیسات ساختمان به شمار می روند. دیگ چدنی از کنار هم قرارگرفتن پره های از جنس چدن ساخته و تهیه می شوند. به همین دلیل یکی از فاکتورهای تأثیرگذار در مورد تفاوت دیگ چدنی و فولادی به حساب می آید. ظرفیت دیگ چدنی به تعداد پره های آن بستگی دارد؛ یعنی هرچه قدر تعداد پره چدنی بیشتر باشد، دیگ چدنی دارای ظرفیت حرارت دهی بالاتری است. در صورت نیاز و درخواست مشتری می توان در همان محل به تعداد پره ها اضافه کرد. همچنین در صورت خرابی امکان تعویض و یا تعمیر پره های دیگ چدنی وجود دارد. به دلیل ساختار پره ای دارای وزن سبک، حمل و نقل آسان است.
معایب دیگ چدنی
در مکان ها و فضاهایی که با شوک حرارتی و گرم و سرد شدن با تفاوت دمای بالا وجود دارد، توصیه می شود از دیگ چدنی در تأسیسات استفاده نشود. همچنین به علت نوع و جنس پره های دیگ چدنی در صورتی که مخزن بدون آب بماند در کوتاهترین زمان کمتر از 5 دقیقه در صورت تماس مستقیم شعله با پره ها، دچار آسیب شده و نیاز به تعویض دارد. به علت جنس آلیاژ به کاررفته در دیگ چدنی بازده کمتری نسبت به نوع فولادی دارد و از شاخصه های مهم برای بیان تفاوت دیگ چدنی و فولادی به شمار می رود. اگر بنابه دلایلی از قبیل فشار زیاد سیستم، رسوب گیری مخزن، شوک حرارتی پره های چدنی دیگ خراب شده و نیاز به تعویض داشته باشد لازم است که توسط تکنسین های متخصص این امر صورت بپذیرد. اگر پره ها به درستی تعویض نشوند، دیگ حین عملکرد دچار مشکل شده و دوده ایجاد می کند.
مزایای دیگ فولادی
برای مقایسه و تفاوت دیگ چدنی و فولادی بهتر است از مزایا این مدل آگاهی داشته باشید. از مزایای دیگ فولادی می توان به طول عمر بالا و میزان حرارت دهی بسیار مطلوب اشاره نمود. دیگ فولادی را می توان بدون محدودیت در ظرفیت های بزرگ مناسب پروژه های بزرگ با قابلیت و عملکرد مطلوب تولید و ارائه نمود. همچنین این نوع دیگ آبگرم فشارهای بالای 5 بار را نیز می تواند تحمل کند. در این صورت می توانید از این دیگ در ساختمان های مرتفع و بلند استفاده کنید. در مناطقی که روزهایی با دمای سرد را تجربه می کنند و اختلاف دمای آب زیاد دارند، دیگ های فولادی تحمل شوک حرارتی را به میزان مطلوبی افزایش می دهند. تحمل شوک حرارتی می تواند از تفاوت دیگ چدنی و فولادی به شمار رود.
معایب دیگ فولادی
از معایب دیگ فولادی می توان به مواردی از قبیل هزینه خرید بیشتر نسبت به دیگ چدنی، به دلیل دارا بودن بدنه یکپارچه حمل و نقل سخت تر اشاره کرد. همچنین برای انتخاب ظرفیت دیگ فولادی لازم است حجم و ظرفیت متناسب را محاسبه و بعد دیگ فولادی را سفارش داد. در این صورت امکان تغییر ظرفیت بعد از ساخته شدن وجود ندارد. هزینه تعمیر بیشتری نسبت به دیگ چدنی دارد. سوراخ سدن دیگ موتورخانه به دلیل زنگ زدگی و خوردگی امکان پذیر است.
