در این مقاله قصد داریم به مزایا و معایب گرمایش از کف بپردازیم. با شروع فصل زمستان و سرد شدن هوا نیاز به وسایل گرمازا رونق می یابد و همه به دنبال روشی برای گرم کردن محیط منزل و یا محل کار خود هستند. سیستم های گرمایشی از اساسی ترین نیاز تأسیسات ساختمان به شمار می روند و در همین راستا روش ها و تجهیزات متعددی به منظور تأمین هوای گرم توسط بشر ابداع و طراحی شده که هریک عملکرد مختص به خود را دارند. سیستم های گرمایشی با مصرف انرژی، حرارت و گرمای مورد نیاز را تأمین می کنند. در سال های اخیر با توجه به مصرف بی رویه انرژی و کمبود آن، مهندسین معماری و ساختمان سازان به دنبال راهکارها و روش هایی هستند که با صرف کمترین میزان مصرف انرژی، بیشترین بازدهی را به همراه داشته باشند.
سیستم گرمایش از کف، یکی از مدرن ترین و جدیدترین روش های تأمین گرما در سازه های ساختمانی به شمار می رود که به دلیل بهره مندی از مزایای متعدد با استقبال فراوانی روبه رو شده به طوری که در اغلب سازه های نوساز و مدرن از این روش به منظور مهیای گرمای ساختمان بهره می برند. این سیستم از اتلاف و هدررفت سوخت های فسیلی ممانعت به عمل می آورد و در عین حال در بهینه سازی مصرف انرژی نقش موثری ایفا می کند، به همین دلیل به یکی از روش های متداول ایجاد گرما تبدیل شده است. به منظور بررسی مزایا و معایب گرمایش از کف بهتر است در ابتدا نگاهی به نحوه راه اندازی و اجرای این سیستم داشته باشیم.
فهرست مطالب
نحوه اجرا و عملکرد سیستم گرمایش از کف
نحوه اجرا و عملکرد سیستم گرمایش از کف به وسیله سه روش شامل جریان الکتریسیته، هوای گرم و لوله های آب گرم انجام می شود. متداول ترین روش هایی که در اغلب کشورها صورت می گیرد، گرمایش از کف توسط لوله های آب گرم است. گرمایش از کف، هوای گرم را از طریق کف ساختمان به فضای اطراف منتقل می کند، طراحی این سیستم نیاز به تمهیدات خاصی دارد و باید توسط افراد متخصص و مجرب اجرا شود. در این سیستم لوله های مخصوص 5 لایه و یا 3 لایه از کف و سطح زیرین عبور داده شده و بعد از عملیات کف سازی با اتصال به منبع تغذیه کننده و کلکتور، گرما از داخل لوله های آب گرم عبور می کند و با گردش آب درون لوله ها، گرمای حاصل را به سطح رویی منتقل و از این طریق هوای اتاق گرم می شود.
به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی لازم است که بین لوله ها و کف زیرین ساختمان از پوشش عایق مناسب استفاده شود. میزان تراکم لوله ها براساس اقلیم آب و هوایی منطقه و نیاز گرمایی ساختمان برآورد می شود. آب مورد نیاز مدار توسط منبع تغذیه کننده نظیر موتورخانه و یا پکیج تأمین می گردد. به دلیل پیچیده و ظریف بودن این سیستم توصیه می شود، نهایت دقت و اصول برای اجرای آن انجام شود که بیشترین بازدهی مطلوب را تجربه کند. مزایا و معایب گرمایش از کف شامل موارد مختلفی بوده که قبل از اجرای آن بهتر است با در اختیار داشتن اطلاعات لازم بتوان انتخابی بهینه و مقرون به صرفه را داشته باشید.
مزایا سیستم گرمایش از کف
با جریان آب گرم درون لوله ها، تبادل حرارت با کف ساختمان، گرم شدن کف، افزایش دمای آن و اختلاف دمای آن با محیط موجب ایجاد تابش گرمایی می شود. به طور کلی روش تابش انرژی بیشترین میزان انتقال و جابه جایی حرارت را دارد و به این ترتیب میزان اتلاف انرژی به حداقل رسیده و در مقایسه با سایر سیستم ها و تجهیزات گرمایشی حدود 30 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی می کند. همین طور می توان گفت روش گرمایش از کف، شیوه ای نوین و کاربردی به شمار می رود که از مزایای متعددی نیز برخوردار است که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
ایجاد گرمایی یکنواخت
اولین مورد از مزایا گرمایش از کف که بسیار اهمیت دارد، توزیع یکنواخت گرما است. در این روش برخلاف سایر سیستم های گرمازا مشابه که فقط در مجاور آنها گرما را احساس می کنید، در فواصل زیاد گرمای مطلوبی احساس نمی شود. این سیستم با ایجاد هوایی یکنواخت کل فضا را گرم و شرایط دمایی ثابت و مناسبی ایجاد می کند، به طوری که در هر نقطه از اتاق قرار بگیرید گرمای ایجاد شده را به خوبی احساس می کنید که همین امر حس آسایش را برای ساکنین فراهم خواهد کرد.
ایحاد حس راحتی و آسایش
از دیگر مزایای سیستم گرمایش از کف ایجاد حس راحتی و آسایش است. در روزهای سرد سال با راه رفتن روی سطح گرم احساس مطلوب و خوشایند را به همراه دارد. در ساختمان هایی با متراژ بالا و یا مکان هایی با سقف بلند و یا پنجره های بزرگ هوایی یکنواخت ایجاد می کند. نوع آناتومی و ساختار بدن به گونه ای است که از طریق پا بیشترین میزان گرما و یا سرما احساس می شود که در روش گرمایش از کف بیشترین احساس گرما را تجربه خواهید کرد.
صرفه جویی در مصرف انرژی
یکی از مزایا گرمایش از کف، جلوگیری از اتلاف و هدررفت انرژی است. در شرایط آب و هوایی مختلف و تغییرات دمایی باید درجه حرارت مبدل حرارتی مدل بخاری، شوفاژ و یا فن کویل را به طور مداوم کم و زیاد کرد، اما در روش گرمایش از کف به این صورت است که شار گرمایی به صورت پیوسته بوده و در این روش هدررفت انرژی وجود ندارد. همچنین از طریق تابش، گرمای ایجاد شده را به فضای اتاق انتقال داده که همین امر نسبت به سایر روش های مشابه 30 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی می کند.
کاهش آلودگی زیست محیطی
از مهمترین و اصلی ترین نقاط قوت روش گرمایش از کف این است که هیچ نوع آلودگی زیست محیطی ایجاد نمی کند. سیستم های گازی با ایجاد شعله، مقدار دود حاصل از احتراق را به هوای آزاد منتقل می کنند که همین موضوع موجب ایجاد آلودگی در محیط زیست خواهد شد. سیستم گرمایش کف بدون ایجاد دود و شعله هوای گرم مورد نیاز را تأمین می کند.
عملکرد بی صدا
از شاخصه های مهم روش گرمایش از کف، کارکرد بی صدا و آرام آن است. این سیستم به دلیل قرار گرفتن در کف ساختمان حین عملکرد هیچ گونه صدای عبور آب، لرزش و یا هر نویز دیگری ایجاد نمی کند. به این ترتیب بدون ایجاد هیچ نوع صدایی گرمای مورد نیاز را تأمین می کند. همین ویژگی مورد توجه بسیاری از ساختمان سازان قرار گرفته که در ساختمان های لوکس از این روش مدرن بهره می برند.
عدم اشغال فضا
در روش سیستم گرمایش از کف، لوله ها و تجهیزات در سطح زیرین و زیر کفپوش ساختمان اجرا می شود. به این ترتیب بدون اشغال فضای مفید سازه گرمای مورد نیاز را تأمین می کند. در این صورت فضای باز بیشتری نیاز است و برای طراحی دکوراسیون نیز آزادی عمل بیشتری دارید و دیزاین و دکوراسیون را به دلخواه و آزادانه انجام می دهید. این مزیت در مورد سایر سیستم های مشابه قابل اجرا نیست و قسمتی از فضا توسط مبدل های حرارتی اشغال می شود.
عدم ایجاد آلودگی
سیستم های گرمایشی نظیر بخاری، رادیاتورها و یا شومینه با ایجاد شعله موجب سیاه شدن دیوارها و سقف ها می شوند، اما سیستم گرمایش از کف بدون ایجاد هیچ نوع آلودگی و کثیفی گرمای مورد نیاز را تأمین می کند. همچنین در سرویس بهداشتی و محیط های مرطوب با گرم نگه داشتن هوا، رطوبت محیط را از بین می برد و به این ترتیب از رشد کپک و قارچ در فضا ممانعت به عمل می آورد.
طول عمر بالا
یکی دیگر از مزایا سیستم گرمایش از کف، کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری سیستم است. در صورت استفاده از متریال و مواد درجه یک در اجرای این سیستم، می توان خرابی و آسیب دیدگی را در آنها به کمترین میزان رساند. عدم استفاده از قطعات متحرک و تجهیزات اضافی نیازی به تعویض نداشته به همین دلیل استهلاک در این سیستم ها نسبت به سایر تجهیزات گرمایشی بسیار کمتر بوده و از طول عمر بالاتری برخوردار هستند.
سطح ایمنی بالا
از دیگر مزایای سیستم گرمایش از کف، بالا بودن سطح ایمنی در این سیستم ها است. با قرار گرفتن در کف ساختمان بدون ارتباط با هیچ یک از وسایل محیط، گرمای مورد نیاز را تأمین می کند. در این روش احتمال آتش سوزی، احتراق، استنشاق، مشکلات تفسی و سایر مشکلات وجود ندارد و از سطح ایمنی بسیار بالایی برخوردار است.
معایب سیستم گرمایش از کف
در بررسی مزایا و معایب گرمایش از کف، به مزیت های این سیستم گرمازا اشاره شد. این نکته را در نظر داشته باشید که این سیستم عاری از ایراد نیست و نسبت به نوع عملکردی آن، معایب مختص به خود را دارد که با در نظر گرفتن آنها می توان انتخابی بهینه را تجربه کرد.
اشتباه در اجرا و امکان نشتی
سیستم گرمایش از کف امری تخصصی است و برای اجرا، نیاز به افراد متخصص و مجرب دارد، چرا که اگر طراحی، نصب و اجرا به درستی انجام نشود و اتصالات لوله ها صحیح متصل نشوند، ممکن است دچار نشتی شده و آسیب های جدی برای سازه ایجاد کند. همچنین در صورت بروز هر نوع ایراد رفع عیوب دشوار و هزینه بر است. باید این نکته را در نظر داشته باشید که در مناطق سردسیر و کوهستانی به دلیل سرد بودن هوا امکان یخ زدن آب وجود دارد، در صورتی که شارژ ضدیخ به موقع انجام نشود آب دچار یخ زدگی شده و احتمالاً ترکیدن لوله ها افزایش می یابد.
عدم امکان تغییرات در کف ساختمان
در حال حاضر ساخت بنا و سازه های مدرن به گونه ای است که سیستم های آبرسانی، گاز، برق و تلفن در کف ساختمان تعبیه می شود. با گذشت زمان و به مرور زمان امکان دارد هریک از اتصالات دچار خرابی و یا پوسیدگی شوند و نیاز به تعمیر داشته باشند. سیستم گرمایش از کف این امکان را سلب می کند و حین اجرا و ساخت باید در نظر داشت که مسیر لوله کشی برای گرمایش ساختمان و سایر اتصالات کاملاً مجزا بوده و با یکدیگر تداخل پیدا نکنند.
طولانی بود ایجاد گرمایش مطلوب
یکی از معایب سیستم گرمایش از کف که به عقیده برخی از افراد، ناخوشایند و آزار دهنده است طولانی بودن زمان برای گرم کردن فضا نسبت به سایر وسایل گرمازا مشابه خواهد بود. به علت ایجاد شوک حرارتی، در هنگام استارت نیاز به پیش گرمایی دارد و قبل از شروع زمانی حدود 36 ساعت لازم است که حرارت بالا برود و تا به دمای مورد نظر برسد. نحوه ایجاد گرمایش در این روش به این شکل است که حین استارت اولیه باید دما 20 درجه سانتی گراد باشد. به طورکلی این سیستم هر 12 ساعت تنها می تواند 5 درجه گرما اضافه کند. در این صورت لازم است دمای نرمال به 35 درجه سانتی گراد برسد.
