در این نوشتار از تیم فنی مهندسی دماپویا قصد داریم به این موضوع بپردازیم که وال پست چیست و نحوه اجرای آن در تاسیسات ساختمان به چه صورت است. دیوار به عنوان یک لایه مجزاکننده فضاها به کار می رود که ضخامت آن در مقایسه با طول و ارتفاع آن نازک به شمار می رود. لذا دیوار یک محافظ فضا است که در واقع از یک ساختار محکم، یکپارچه و ممتدی برخوردار می باشد. همچنین در جنس های مختلفی اعم از آجر، سنگ، چوب، فلز یا بتن ساخته می شود. وال پست یکی از اجزای مهم ساختمان می باشد که نحوه اجرای آن به انواع مختلف تقسیم می گردد که در این مقاله سعی داریم به معرفی آن و مشخصات مربوطه بپردازیم. ساختمان های بتنی، بلوک های سیمانی و اسکلت فلزی از این سازه استفاده می کنند و ممکن است در دل دیوار و میان قاب ها، پروفیل هایی با نمره پایین را مشاهده کرده باشید و نسبت به آن ها کنجکاو شده و به دنبال بررسی دقیق و جامعی از آن ها باشید. در ادامه به معرفی اجمالی این سازه پرداخته ایم و به انواع این المان ساختمانی اشاره خواهیم داشت.
وال پست چیست؟ وال پست در معنای لغوی به معنی نگهدارنده دیوار می باشد و در واقع یک کلاف است که در طول های مشخص تولید و طراحی می شود. این قطعه در واقع به منظور یکپارچه عمل کردن دیوار به کار گرفته می شود. برای ایجاد درگیری کافی دیوار با اسکلت ساختمانی و همچنین به منظور مقاوم سازی سازه های بتنی از وال پست استفاده می شود. لذا وظیفه انتقال نیرو از دیوار به فریم یا همان قاب ساختمان به عهده این سازه بوده و منظور از نیرو می تواند نیروی باد یا زلزله باشد. هدف از به کارگیری آن این است که دیوار هنگام بروز اتفاقاتی نظیر زلزله فرو نریزد و یا به عبارت دیگر در صورت وقوع زلزله، چنانچه وال پست در ساخت ساختمان نباشد علاوه بر اینکه خسارات مالی بسیار زیادی ایجاد می گردد، احتمال ریسک خسارت جانی نیز بسیار افزایش می یابد. در خصوص سوال رایجی که مطرح می باشد، یعنی وال پست چیست، گفتنی است که اجرا یا عدم اجرای این المان غیرسازه ای به مهندس آن ساختمان وابسته است که با توجه به نقش و ضرورت آن می توان به جرئت از آن به عنوان یک قطعه تضمین کننده عملکرد مناسب ساختمان یاد کرد. البته استفاده از وال پست در کشور ایران قدمت زیادی نداشته و می توان گفت که در یک دهه اخیر در برخی از پروژه های شهرها اجرا می گردد. مهندسین ساختمان در انواع پروژه های خود به استحکام و کیفیت المان های سازه ای اصلی یعنی سقف، ستون و تیر اهمیت بسیار زیادی می دهند و به منظور تضمین عملکرد مناسب به سالم بودن این اجزا توجه دارند. لیکن با توجه به شدت زلزله های مخرب اخیری که در کشور رخ داده است، اعضای غیرسازه ای نیز از اهمیت زیادی برخوردار اند و در جلوگیری از تلفات مالی و جانی نقش به سزایی دارند. دیوارها، نماها و تیغه های تاسیسات ساختمان که یکپارچه عمل کردن آن ها به وال پست بستگی دارد، از جمله این المان های غیرسازه ای اند.
نحوه اجرای وال پست در ساختمان
پس از بررسی و توضیح آن که وال پست چیست، بایستی به این موضوع پرداخته شود که نحوه اجرای آن به چه صورت است. این المان ساختمانی به صورت کلی در دو صورت وال پست قائم و وال پست افقی می باشد. این مدل ها به عنوان یک نگه دارنده دیوار سبب درگیری دیوار با اسکلت و فریم می شوند که این امر در نهایت منجر به استحکام دیوار خواهد شد. همچنین در صورتی که دهانه در پروژه مورد نظر شما بزرگ باشد، وال پست قائم از روی تیر طبقه پایین به زیر تیر دهانه طبقه بالا جوش می خورد. ناگفته نماند که این قطعه به روش های مختلف اجرا می شود که از میان آن ها عمدتا می توان به انواع تیر کاشت میلگرد و ستون طراحی اشاره داشت. با توجه به اهمیت اجرای وال پست باید به اندازه کافی در صحت آن دقت شود تا تاثیر لازم را در کنترل خرابی دیوارها داشته باشد. لذا به صورت دقیق تر به منظور اشاره به نحوه اجرای وال پست در ساختمان و انواع آن، لازم است به موارد زیر اشاره داشت؛ این قطعه یا به صورت اجرای تسمه به دور ستون و یا اجرای آن با انکر بولت و نبشی کشی می باشد. همچنین می توان آن را با اتصال دیوار به ستون با میلگرد یا مهار دیوار از طریق تعبیه میلگرد در داخل کف اجرا نمود. علاوه بر موارد نامبرده شده از طریق مهار دیوار به دیوارهای برشی از طریق عبور میلگرد در سوراخ قالب ها و همچنین به وسیله مهار دیوار از طریق تعبیه میلگرد در داخل ستون های مجاور نیز قابل اجرا می باشد. در نهایت ناگفته نماند که وال پست برای جان پناه پشت بام نیز قابل اجراست.
پس از بررسی این مسئله که وال پست چیست و نحوه اجرای آن در ساختمان به چه صورت است، در ادامه به نکات مهم در زمینه اجرای آن خواهیم پرداخت. در ابتدا محل قرارگیری و ساخت آن را بایستی با نقشه منطبق نمود. سپس ورق های اتصال آن در کف و سقف نصب می شود. نکته مهم دیگر در این خصوص علاوه بر لحاظ کردن فاصله نصب وال پست در هنگام اجرای دیوار، آن است که در هر دو ردیف باید از یک بست، حین ردیف کردن بلوک ها استفاده نمود تا بدین وسیله دو دیوار منفک را به همدیگر درگیر و متصل کرد. همچنین از چهار میلگرد پس از اتمام ساخت دیوار مربوطه، استفاده می شود و آن ها در کف و سقف به ورق های اجرا شده جوش خواهند خورد. در نهایت به وسیله سیستم آرماتوربندی میلگردها به بست متصل خواهند شد و دو طرف دیوار در داخل قاب قرار خواهد گرفت. با بتن ریزی به داخل این قاب ها، وال پست متناسب با ضخامت دیوار شکل گرفته است.
